Zo vieren ze kerst in Oostenrijk en de Duitse Alpen
Kerst in de Alpen is iets bijzonders. De combinatie van verse sneeuw en de gezelligheid van kerst maakt het al gauw aantrekkelijk om daar een kijkje te gaan nemen. Er zijn veel tradities te vinden, die kunnen verschillen per land en regio. Kerstmarkten zijn bijna overal populair en in de gehele Alpen kun je kerststallen bewonderen. In Oostenrijk en het Duitse deel van de Alpen kennen ze meerdere kersttradities die vrijwel geheel met elkaar overlappen. Sommige tradities zijn deels verloren gegaan of minder populair geworden, maar wat wel nog steeds zo is, is dat kerst bij hen al vroeg begint. We hebben voor jou op een rijtje gezet welke kersttradities ze kennen in Oostenrijk en in het zuiden van Duitsland.
Herdenkingsdag van de heilige Barbara
De kerstperiode begint officieel al op 4 december, op de herdenkingsdag van de heilige Barbara. Op deze dag worden een aantal takken van fruitbomen afgesneden, om deze binnen in huis te zetten. Ze worden daar goed verzorgd in de hoop dat ze op kerstavond zullen bloeien. Dit is een goed teken voor het nieuwe jaar. Vroeger had het ook nog een extra betekenis voor jonge dames die wilden trouwen. Ze gebruikten drie takken, die stonden voor jeugd, schoonheid en rijkdom. De tak die het eerste tot bloei kwam, symboliseerde hoe de aankomende bruidegom zou zijn: jong, mooi of rijk.
Heilige Sint Nicolaas
Op 6 december komt de heilige Sint Nicolaas lekkers en kleine cadeautjes brengen aan de kinderen die braaf zijn geweest. Hij komt samen met zijn enge knecht, de krampus, die de stoute kinderen de stuipen op het lijf moet jagen, maar meestal is hij ongevaarlijk. Sint Nicolaas is te herkennen aan zijn feestelijke kerkgewaad, met een mijter en een staf.
Kramperltratzen
Op de vooravond van de heilige Sint Nicolaas, op 5 december, komen de krampus tevoorschijn. Ze dragen enge maskers, hebben stokken, bezems en rammelende kettingen of bellen mee, waar ze de kinderen bang mee weten te maken. Op deze avond mogen de kinderen de rollen omdraaien en mogen de dappere jongens na zonsondergang de confrontatie met ze aangaan. Hier kunnen ze hun moed mee bewijzen, maar ze komen er niet altijd zonder kleerscheuren vanaf.
Anklöpfler
De Anklöpfler zijn mensen die verkleed als herders, en soms ook als de waard, Maria en Jozef, in de adventstijd langs de huizen gaan. Ze kloppen aan en vragen of ze binnen mogen komen. Eenmaal binnen zingen ze een aantal liederen, of spelen ze in liederen de zoektocht naar een slaapplaats, van Maria en Jozef na.
Kerstavond
24 december is in Oostenrijk, maar ook in Duitsland, de belangrijkste dag van kerst. Het Christkindl, oftewel het kindje Jezus wordt geboren en neemt cadeautjes mee, die in de avond onder de kerstboom gevonden kunnen worden. Op deze dag gaan ze ook naar de kerk en wordt er gezamenlijk gegeten.
De kerstboom is een belangrijk onderdeel van de kersttraditie. Deze brengt gezelligheid en is prachtig versierd met ballen, hangers van hout, soms ook koekjes en natuurlijk lichtjes. Speciaal voor jou hebben we een aantal leuke producten op een rijtje gezet, om die gezelligheid zelf in huis te halen. Wat denk je van deze set van traditionele, rode kerstballen? Of deze doorzichtige ballen, waar je zelf iets in kunt doen, zoals vakantieherinneringen uit de Alpen? En als laatste deze natuurlijke kersthangers, die je door het hele huis kunt hangen om overal wat van die fijne kerstsfeer te creëren?
Raunächte
De Raunächte, ook wel Rauchnächte genoemd, zijn van 26 december tot 6 januari, tussen kerst en Driekoningen. In deze tijd gaat het hoofd of de oudste van het gezin, met een ijzeren pan door het huis. In deze pan zitten hete kolen, hars en verschillende kruiden, die voor een aromatische geur zorgen. Dit is vaak wierook, salie of jeneverbes. De rest van het gezin loopt er achteraan. Ze lopen door het hele huis, over het erf en door de stallen. Hiermee reinigen ze het huis van de ballast van het voorgaande jaar.
De belangrijkste avonden hierin zijn kerstavond, oudjaarsavond en Gömmenacht (5 januari).
Sternsingen
Dit gebeurt rond 6 januari. Misdienaren of kinderen gaan verkleed als de drie wijzen langs de deuren en zingen een lied. Boven de deurpost schrijven ze met krijt, de letter C+M+B, in combinatie met het betreffende jaartal. De letters staan voor Christus Mansionem Benedicat, wat ‘Christus zegene dit huis’ betekent. Daarbij vormen de drie letters ook de eerste letters van de drie wijzen: Caspar, Melchior en Balthasar. Ze worden hiervoor beloond met donaties voor de parochie.
Mariä Lichtmess
Op 2 februari is het Maria Lichtmis. Deze dag staat symbool voor het einde van de kerstperiode en het begin van een nieuw landbouwjaar. De dagen worden merkbaar langer en vroeger betekende dit dat het werk op het land hervat kon worden. Dit is het officiële einde van de traditionele kerstperiode.
Niet overal in Oostenrijk en de Duitse Alpen zul je al deze kersttradities tegenkomen. Tradities gaan helaas verloren en niet iedereen heeft er nog zin in, maar vooral in de kleinere dorpen kun je ze nog meemaken. Zitten er leuke kersttradities voor je tussen, die je graag een keer wilt meemaken? Ga dan vooral een keer rond kerst op vakantie naar de Alpen. Je wordt vast blij verrast door de Oostenrijkse en Duitse Gemütlichkeit.
Frohe Weihnachten!
